Interview Diep magazine

'Door yoga bewerkstellig je mentale veranderingen via het lichaam'

Je hebt een eigen yogastijl. Wat onderscheidt jouw methode van andere vormen van yoga?
Ruwweg bestaan er twee vormen van yoga. Enerzijds zijn er de stijlen die zich richten op de oefeningen. Hatha yoga is het meest bekende voorbeeld. Maar er zijn ook andere stromingen, zoals power yoga. Anderzijds zijn er een yogavormen die zich richten op meditatie. In mijn eigen stijl – Critical Alignment – verbind ik deze twee elementen. Dat betekent dat je de oefeningen doet en daar op een meditatieve manier mee omgaat. Mijn nieuwe boek beschrijft dit proces tot in detail.

Waarom speelt weerstand een grote rol binnen de yoga-oefeningen van Critical Alignment?
Yoga gaat bij mij over ontspanning leren vinden in een dynamisch proces, dat zijn de oefeningen. Als je oefent, zoek je pijnpunten op. Waar zit de spanning? Denk aan stijve spieren en dergelijke. In de confrontatie met deze weerstand probeer je een antwoord te vinden dat gebaseerd is op ontspanning. Dat houdt bijvoorbeeld in dat je je ademhaling zo gebruikt dat je rustig wordt. Veel mensen gaan op in de onrust als ze pijn hebben. Ik leer mijn leerlingen echter om afstand te nemen van de pijn en er een ander gevoel tegenover te plaatsen. Als je deze techniek toepast, kunnen er twee dingen gebeuren: ofwel de pijn wordt minder, ofwel je vindt de pijn minder erg.

Wat is de relatie met stress?
In het dagelijkse leven stuit je ook op weerstand. Dat noemen we stress, één van de hardnekkigste kwalen van deze tijd. Met Critical Alignment leer je een methode die je in staat stelt om via je eigen lichaam ontspanning te brengen in je handelen. Dat is waardevol als je onder druk komt te staan. Bijvoorbeeld op je werk. Allerlei factoren bepalen daar de omstandigheden: werkdruk, collega's, een baas die over je rug meekijkt. Hier heb je geen invloed op. Net zoals je onder die omstandigheden onbewust spieren gaat aanspannen en slecht gaat ademen. Toch kun je leren de positiviteit in je eigen lichaam zelfs onder die omstandigheden op te zoeken. Dan zul je merken dat stress geen vat meer op je krijgt. En dat is voor mij het grootste belang van yoga van vandaag de dag in deze samenleving, meer dan de oude traditionele gedachtegang van verlicht raken.

Welk leerproces komt er op gang via Critical Alignment?
Tijdens de oefeningen kom je keer op keer je beperkingen tegen. Maar je weet dat het feitelijk een geënsceneerde situatie is: je roept het bewust op. Ik vergelijk het beoefenen van yoga daarom graag met een laboratorium waarin je experimenteert. Onder dezelfde omstandigheden zoek je, tijdens het oefenen, steeds de confrontatie met jezelf. Zo leer je om je gedrag te observeren. Dat is leerzaam. Want je weet: dit gedrag vertoon ik ook buiten de yogales als ik met stress in aanraking kom. Vlucht je, vecht je, of bevries je? Wat is jóuw instinctieve patroon? Door de yoga maak je dit onbewuste proces bewust. Zodat je je gedrag kunt veranderen als je dat wilt.

Wat zijn de overige effecten van de oefeningen?
Als je stijf wordt, je rug krom gaat staan, en je ademhaling niet langer vrij is, dan is dat oncomfortabel. Dankzij de oefeningen schep je weer ruimte in je lichaam. Daardoor raak je meer op je gemak in je lijf. Dat heeft ook een psychologische kant, zo weet ik uit jarenlange ervaring. Ik heb zoveel mensen zien veranderen dankzij de yoga. Je gebruikt als het ware je lichaam als ingang om de conditie van je geest te verbeteren. Is iemand somber? Dan heeft dat ook een fysieke kant, die ik terug kan vinden in het lichaam. Als bijvoorbeeld de bovenrug krom en stijf is, en de borst daardoor inzakt. Dan raak je letterlijk beklemd. Het is lastig om dan openheid toe te laten. Als de bovenrug weer rechter wordt en beweeglijker, dan zie je dat de karakterstructuur van de persoon verandert. Iemand wordt blijer, opener en positiever.

Naast je yogalessen geef je yogatherapie. Wat kunnen we ons daarbij voorstellen?
Mijn praktijk is ontstaan vanuit de ontwikkeling van mijn yogastijl. Het is de therapeutische toepassing van Critical Alignment. Het is een extract van de gewone oefeningen. Speciaal bedoeld voor wervelkolomgerelateerde klachten, zoals rsi, maar ook bekkenklachten, lage rugpijn, hernia, ischias et cetera. Ook werk ik met stressgerelateerde klachten, zoals oververmoeidheid, burnout, en hyperventilatie. In de therapeutische groepen richten de oefeningen zich op de wervelkolom. Na de intake en de diagnose stel ik een behandelplan op. Dan is het hard werken: het oplossen van de klacht is teamwork. Niet alleen de therapeut doet iets, maar van de mensen zelf wordt verwacht dat zij met de oefeningen aan de slag gaan.

Waar komt je interesse in yoga vandaan?
In mijn jonge jaren woonde ik in Zuid-Frankijk bij toeval een demonstratie in yoga bij. Vanaf dat moment was ik gefascineerd. Ik verslond yogaboeken en begon te oefenen. In de jaren '80 had ik het geluk twee uitmuntende yogaleraren te treffen. Zij zorgden ervoor dat ik op een dieper niveau kon gaan werken. Ik gaf toen al les en de opgedane kennis deelde ik met mijn leerlingen. Zo kon ik in de loop der jaren Critical Alignment ontwikkelen.